Tham vấn y khoa: Bác sĩ Đặng Thị Thu Thủy

Làm thế nào để đảm bảo dinh dưỡng cho bé 1 tuổi? Đa phần các bé trong giai đoạn này đã chuyển từ bú sữa mẹ sang ăn dặm, do đó nhiều phụ huynh còn băn khoăn trong việc xây dựng thực đơn cho con. Tuy nhiên, cha mẹ đừng quá lo lắng, chỉ cần biết cách chọn thực phẩm lành mạnh, cho bé ăn đủ chất, đủ bữa và đúng giờ là đã có thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của con. Hãy cùng Kabrita tìm hiểu tiếp nhé!

Nhu cầu dinh dưỡng của bé 1 tuổi

1 tuổi là thời điểm cân nặng và chiều cao của bé có nhiều thay đổi. Theo đó, bé trai có cân nặng từ 9,0 đến 10 kg, chiều cao từ 72 đến 78 cm; bé gái có cân nặng từ 7,5 đến 9,5 kg và chiều cao trung bình từ 70 đến 76cm. 

> Tham khảo thêm: Bảng chiều cao cân nặng chuẩn dành cho trẻ từ 0-5 tuổi

Ở giai đoạn này, quá trình chuyển hóa thức ăn trong cơ thể đã nhanh hơn, khiến bé dễ bị đói; đồng thời bé đã biết đi, tò mò và thích khám phá mọi thứ xung quanh nên cần có nhiều năng lượng cho mọi hoạt động. Vì vậy, cha mẹ phải lưu ý xây dựng một chế độ ăn phù hợp để vừa tăng cường thể lực, vừa đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của con.

Bé 1 tuổi bắt đầu hoạt động, khám phá nhiều hơn nên mẹ hãy tăng cường năng lượng cho con bằng chế độ ăn uống khoa học, đủ chất. 

Cụ thể, khẩu phần ăn cho bé 1 tuổi phải đầy đủ 4 nhóm chất với hàm lượng khuyến nghị như sau:

Chất đạm: Chất đạm (protein) là một trong những dưỡng chất quan trọng giúp bé phát triển thể chất, não bộ và tăng cường đề kháng tối ưu. Đối với bé 1 tuổi, mẹ nên đảm bảo con được hấp thu 15 - 18g protein mỗi ngày. Trong đó, hãy ưu tiên đạm động vật vì có giá trị dinh dưỡng cao và nhiều axit amin cần thiết, giúp bé dễ hấp thu. 

Tinh bột: Tinh bột có vai trò cung cấp năng lượng, cần thiết cho hoạt động vui chơi và khám phá của bé. Theo chuyên gia, mẹ nên bổ sung cho bé 1.000 - 1.400 calo mỗi ngày, tương đương khoảng ¼ so với khẩu phần ăn của người lớn. 

Chất béo: Chất béo giúp bé ăn ngon miệng hơn, đồng thời dễ hấp thu các loại vitamin tan trong dầu như vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin K. Trung bình, bé 1 tuổi phải tiêu thụ tối đa 55g chất béo/ngày để đáp ứng nhu cầu phát triển của cơ thể. 

Vitamin: Mọi vitamin đều cần thiết cho bé nhưng ở giai đoạn 1 tuổi, chuyên gia khuyến khích mẹ nên ưu tiên vitamin A và vitamin C. Đây là hai loại vitamin tham gia vào quá trình sản xuất hồng cầu, hoàn thiện thị giác, cũng như tăng cường đề kháng giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Với vitamin A, hàm lượng bổ sung theo khuyến nghị là 400mg/ngày và vitamin C là 30mg/ngày. 

Khoáng chất: Ở giai đoạn 1 tuổi, bé phải được bổ sung Canxi với hàm lượng 500mg/ngày để tăng chất lượng và mật độ xương, qua đó tăng chiều cao lý tưởng khi trưởng thành. Ngoài Canxi thì Sắt cũng là khoáng chất cần thiết trong chế độ ăn của bé. Sắt giúp tái tạo hồng cầu, giảm nguy cơ thiếu máu và suy dinh dưỡng. Vì thế, mẹ nên cho bé tiêu thụ 6 - 7 mg sắt/ngày để duy trì sự phát triển ổn định. 

TOP 8 thực phẩm tốt cho bé 1 tuổi mà mẹ không nên bỏ qua

Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi, ngoài cung cấp đủ chất theo khuyến nghị thì cha mẹ cũng phải lựa chọn thực phẩm lành mạnh để hỗ trợ con phát triển tốt về thể chất và trí tuệ. 

Sau đây là 8 thực phẩm “vàng” mẹ nên bổ sung trong bữa ăn hàng ngày của con:

Trứng

Trứng là món ăn quen thuộc và đóng góp nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể. Với hàm lượng protein dồi dào (mỗi quả chứa 6g protein), ăn trứng giúp bé tăng cân, khỏe mạnh và phát triển thể chất tối ưu. Ngoài ra, trứng còn có nhiều choline - giữ vai trò hoàn thiện não bộ, cũng như hỗ trợ sức khỏe cho mắt. 

Phụ huynh nên làm món trứng chiên, trứng luộc hoặc trứng rán để thay đổi khẩu vị cho con. Bé 1 tuổi còn có thể ăn được lòng đỏ và lòng trắng, một tuần ăn 3 - 4 lần là đủ. Không nên ăn quá nhiều vì khi ấy, trứng gây ra tình trạng dị ứng, khiến bé bị nổi mề đay, nghẹt mũi, đầy bụng, ho và khó thở. 

Thịt gà

Thịt gà có nhiều protein, không chỉ cung cấp năng lượng cho cơ thể, mà còn cải thiện cân nặng cho bé. Ngoài ra, thịt gà còn có Magie, Kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch; Canxi và Photpho tốt cho xương; vitamin A, C, B12 cần thiết cho sự phát triển não bộ. 

Có nhiều cách chế biến thịt gà như luộc mềm, sau đó cắt thành miếng nhỏ vừa miệng để bé dễ nhai và nuốt. Bên cạnh đó, mẹ có thể nấu cháo gà với các loại rau củ, vừa thơm ngon bổ dưỡng, vừa phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của bé. Cần lưu ý, mẹ không nên ướp gà với gia vị cay hoặc chua vì điều này khiến bé bị đau dạ dày. 

Mẹ có thể nấu cháo gà và cho con ăn mỗi tuần để bé được hấp thu hàm lượng đạm cần thiết, qua đó tăng cân khỏe mạnh.

Các loại đậu

Các món được chế biến từ đậu bổ sung hàm lượng protein dồi dào, giúp bé no lâu và ít thèm đồ ăn vặt, nhờ vậy cân nặng của con cũng được duy trì ổn định. Ngoài ra, các loại đậu còn có nhiều vitamin C, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, qua đó bảo vệ cơ thể của bé khỏi tác động của mầm bệnh xung quanh. 

Mẹ có thể lựa chọn các loại đậu như đậu gà, đậu thận, đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ để nấu cháo cho con ăn mỗi ngày. Đậu rất tốt cho sức khỏe, nhưng chỉ nên cho bé ăn vừa phải, tránh ăn quá nhiều có thể gây ra đầy hơi, khó tiêu. 

Bông cải xanh

Bông cải xanh là loại rau không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng cho bé 1 tuổi. Với hàm lượng chất xơ cao, bông cải xanh giúp tăng cường sức khỏe đường ruột, giảm vấn đề thường gặp ở tiêu hóa của bé. Ngoài ra, bông cải xanh cung cấp hàng loạt vitamin và khoáng chất cần thiết đối với sức khỏe như vitamin C (tăng cường đề kháng); vitamin K1 (nâng cao sức khỏe xương khớp); Sắt (giảm nguy cơ thiếu máu); Mangan (tăng hấp thụ Canxi và cải thiện mật độ xương). 

Với bông cải xanh, mẹ nên hấp hoặc luộc để bé dễ dàng làm quen. Bên cạnh đó, mẹ có thể kết hợp rau này với thực phẩm như gừng, tỏi, cà rốt, đậu để tăng thêm dinh dưỡng cho bé. 

Sữa chua

Sữa chua là nguồn cung cấp vi khuẩn có lợi (Lactobacillus Acidophilus và Bifido Bacterium), hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa khỏe mạnh, đồng thời giúp bé hấp thu dưỡng chất nhanh chóng. Không chỉ vậy, sữa chua còn có hàm lượng Canxi dồi dào (một cốc sữa chua cung cấp 450 mg Canxi), mang lại tác động tích cực đến sự phát triển xương, răng và chiều cao. 

Mỗi ngày, mẹ nên cho bé ăn khoảng 80g sữa chua là đủ. Hãy lựa chọn sữa chua không đường hoặc ít đường để phù hợp với tiêu hóa của bé hơn. Bên cạnh đó, mẹ có thể biến tấu sữa chua thành các món như kem, sinh tố. Hoặc, phối hợp với các loại trái cây như chuối, xoài, táo, dâu để tạo ra bữa ăn phụ thơm ngon, giàu dinh dưỡng, kích thích vị giác giúp bé ăn ngon miệng hơn.

Sữa chua giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột, bảo vệ tiêu hóa khỏe mạnh cho bé.

Bánh kếp nguyên hạt

Bánh kếp là thực phẩm được nhiều bé yêu thích. Khi kết hợp với ngũ cốc nguyên hạt sẽ tạo ra món ăn có nguồn dinh dưỡng phong phú, bao gồm prebiotic thân thiện với tiêu hóa, nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột; chất xơ hỗ trợ tiêu hóa dễ dàng; vitamin - khoáng chất giúp tăng cường đề kháng tối ưu. 

Trái cây

Trái cây tươi là một lựa chọn cần thiết cho bé 1 tuổi. Không chỉ bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết, trái cây còn thay đổi thói quen ăn uống lành mạnh, giúp bé cải thiện sức khỏe tốt hơn. Mẹ có thể cho bé làm quen từ từ với các loại quả như chuối, dâu tây, cam, đào, kiwi, xoài, việt quất, nho. 

Lưu ý trái cây phải được cắt nhỏ, loại bỏ hạt hoàn toàn trước khi cho con ăn, để tránh tình trạng hóc, nghẹn, gây nguy hiểm cho đường thở. Đặc biệt, trái cây tươi dễ dàng được chế biến thành sinh tố - nước ép để tạo ra bữa ăn nhẹ tuyệt vời cho con.

>>> Tham khảo thêm: 12 loại trái cây cho bé ăn dặm giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa

Sữa

Mặc dù chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi đã có thêm các loại thực phẩm khác nhau, nhưng giai đoạn này, sữa vẫn là nguồn dưỡng chất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của bé. Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ cho đến khi con được 2 tuổi để không chỉ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, mà còn tăng cường sức khỏe và giảm tỷ lệ mắc bệnh.

Trong trường hợp mẹ ít sữa hoặc không có sữa cho con bú thì sữa công thức là một lựa chọn thay thế phù hợp. Hiện nay, các mẹ Việt ưu tiên mua sữa dê nhiều hơn thay vì sữa bò. Lý do là sữa dê có nguồn dinh dưỡng cân đối từ thiên nhiên, êm dịu với hệ tiêu hóa của bé, giúp con được nuôi dưỡng khỏe mạnh, toàn diện. 

Sữa dê mang lại nguồn dinh dưỡng mát dịu tự nhiên, phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của bé. 

Nổi bật trên thị trường có sữa dê Kabrita được nhiều mẹ lựa chọn đồng hành cùng con trong giai đoạn đầu đời. Sản phẩm thừa hưởng toàn bộ đặc tính dịu nhẹ của sữa dê như bổ sung đạm quý A2 βcasein, không có đạm A1 βcasein và có nồng độ αs1-casein thấp hơn sữa bò, giúp tạo ra mảng sữa mềm - lỏng, cho bé hấp thu nhanh và dễ dàng tiêu hóa. 

Bên cạnh đó, sữa dê Kabrita còn chứa HMO và Nucleotides giúp tăng cường miễn dịch đường ruột, bảo vệ tiêu hóa khỏe mạnh để qua đó, giảm vấn đề thường gặp như tiêu chảy, táo bón hoặc chướng bụng cho bé. Sản phẩm cũng được cải tiến theo công thức ưu việt, mang lại nguồn dinh dưỡng trọn vẹn, hỗ trợ bé yêu phát triển toàn diện như: 

• Tỷ lệ đạm whey:casein tối ưu giúp hạn chế hình thành mảng sữa đông, cho bé hấp thu nhanh và phát triển thể chất.
• Chất xơ GOS nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột, kết hợp với Beta-palmitate giúp đường ruột khỏe mạnh, hỗ trợ sự tăng trưởng của bé.
• DHA và AA tăng cường tư duy, nhận thức và khả năng tập trung cho bé.
• 22 loại vitamin - khoáng chất quan trọng giúp tăng cường đề kháng, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé 1 tuổi.

Có sữa dê Kabrita, từ nay mẹ có thêm an tâm khi con được hấp thu nguồn dinh dưỡng cân đối, tốt cho hệ tiêu hóa và hỗ trợ sự phát triển toàn diện. 

Đặc biệt, sữa dê Kabrita tự hào là sữa công thức không sử dụng nguồn thực phẩm biến đổi gen. Từ khâu thu hoạch sữa đến khâu sản xuất và đóng gói, sản phẩm được kiểm tra nghiêm ngặt, tuân theo tiêu chuẩn Châu Âu nhằm đảm bảo chất lượng tốt nhất trong từng lon sữa. Tham khảo giá và đặt mua sản phẩm Kabrita cho bé TẠI ĐÂY.

Các thực phẩm mà bé 1 tuổi nên hạn chế ăn

Khi xây dựng chế độ ăn cho bé 1 tuổi, ngoài bổ sung thực phẩm lành mạnh thì cha mẹ cần hạn chế cho con ăn khoai tây chiên, bánh quy, bánh ngọt, kẹo, các loại nước có gas. Lý do là các thực phẩm này chứa nhiều đường, muối, chất béo xấu, chất tổng hợp nhân tạo không chỉ khiến bé dễ no, mất cảm giác ngon miệng và chán ăn mà còn tăng nguy cơ béo phì, sâu răng sau này. 

Gợi ý thực đơn dinh dưỡng cho bé 1 tuổi trong tuần

Sau đây là thực đơn ăn dặm đầy đủ dưỡng chất cho bé 1 tuổi mà phụ huynh có thể tham khảo:

Cần chú ý gì khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bé 1 tuổi?

Khi xây dựng bữa ăn cho bé 1 tuổi, cha mẹ nên áp dụng một số nguyên tắc sau để bé ăn ngoan và an toàn hơn:

• Không cho con ăn vặt trước bữa chính. Ngoài ra, hãy cho con bú sau bữa ăn vì ở độ tuổi này, bé cần được ưu tiên thức ăn rắn hơn. 
• Cho bé sử dụng bát (chén) riêng và để con tự xúc thức ăn bằng thìa (muỗng). Lúc đầu, bé có thể ăn chậm, xúc chưa khéo nên làm đồ ăn vương vãi. Tuy nhiên, cha mẹ hãy kiên nhẫn, hướng dẫn con xúc thức ăn gọn gàng và khen ngợi khi bé ăn ngoan. 
• Cho bé ăn những món yêu thích, miễn là món ấy lành mạnh. 
• Không nên ép con ăn vì điều này khiến bé sợ ăn, chán ăn hơn mà thôi. 
• Trước khi cho bé ăn, mẹ nên kiểm tra nhiệt độ để chắc chắn món ăn không quá nóng, làm bỏng miệng của con. 
• Trong chế độ ăn cho bé 1 tuổi, mẹ nên hạn chế nêm nếm gia vị như muối, đường, bơ. Bởi, các gia vị này khiến bé khó cảm nhận và thưởng thức hương vị tự nhiên của thực phẩm, cũng như nguy hại cho sức khỏe về lâu dài. 
• Cho bé ăn thức ăn đã nghiền nhuyễn hoặc cắt thành miếng nhỏ, dễ nhai và nuốt. Đồng thời, hạn chế thực phẩm gây ra hóc - nghẹn như các loại hạt, cà chua bi, nho nguyên quả, xúc xích, thịt viên, kẹo cứng hoặc bơ đậu phộng.
• Khuyến khích bé ngồi ăn một chỗ và có người lớn giám sát. Không nên để con vừa ăn vừa chạy hoặc nói chuyện vì có thể khiến bé mất tập trung, ăn chậm và ảnh hưởng đến tiêu hóa.

Mẹ nên tập cho con ngồi ăn dặm thay vì chạy, nhảy hoặc ăn rong để tránh ảnh hưởng đến tiêu hóa của bé. 

Có thể thấy, xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bé 1 tuổi phù hợp giúp con được hấp thu đủ chất, từ đó phát triển tốt về thể chất, tinh thần và trí tuệ. Bên cạnh ăn uống khoa học, cha mẹ cũng phải rèn luyện cho bé thói quen sinh hoạt lành mạnh, ngủ đúng giờ - đủ giấc và vận động thường xuyên để tăng cường sức khỏe tối ưu nhé!

>>> Xem thêm: 

• Thực đơn cho bé theo từng độ tuổi đầy đủ dinh dưỡng mà mẹ không nên bỏ qua
• Xây dựng tháp dinh dưỡng cho bé từ 1-5 tuổi
• Bé 8 tháng ăn được gì? Thực đơn dinh dưỡng cho bé phát triển