Tham vấn y khoa: Bác sĩ Đặng Thị Thu Thủy

Mẹ có biết, tình trạng thiếu vi chất có thể khiến bé yêu chậm phát triển tầm vóc và trí tuệ, đồng thời tăng nguy cơ mắc bệnh. Vì thế, mẹ cần có cách bổ sung vi chất cho trẻ hiệu quả nhằm giúp con có nền tảng dinh dưỡng vững chắc, khôn lớn khỏe mạnh. Bài viết sau đây sẽ giúp mẹ hiểu hơn về tầm quan trọng của vi chất, từ đó xây dựng lộ trình bổ sung vi chất cho bé hợp lý ngay từ những năm đầu đời.

Vi chất dinh dưỡng là gì? 

Vi chất là những chất hữu cơ rất cần thiết cho cơ thể. Theo chuyên gia dinh dưỡng, có hơn 90 loại vi chất đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của trẻ, được chia thành 2 nhóm là vitamin (A, B, C, D, E, K,..) và khoáng chất (canxi, kẽm, selen, photpho,...). Trong đó có những vi chất quan trọng như vitamin A, canxi, kẽm, sắt, iot rất dễ bị thiếu hụt nếu trẻ không có chế độ ăn uống đầy đủ.

Trong những năm đầu đời, trẻ cần được bổ sung đầy đủ các loại vi chất để có nền tảng dinh dưỡng vững chắc, khôn lớn khỏe mạnh.

Vì sao cần bổ sung vi chất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ?

Vi chất đóng vai trò hỗ trợ sản xuất các enzyme, hormone tham gia vào các quá trình như chuyển hóa thức ăn, tạo miễn dịch cơ thể, xây dựng cấu trúc tế bào,... Đồng thời, dù tồn tại trong cơ thể với một lượng rất nhỏ nhưng vi chất mang đến hiệu quả lớn cho quá trình phát triển thể chất, trí tuệ, tăng cường sức đề kháng và phòng ngừa bệnh tật ở trẻ nhỏ.

Hiện nay, tỷ lệ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng ở trẻ em Việt Nam vẫn ở mức đáng lo ngại - 19,6 %. Trong đó, 58% trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm và tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trên toàn quốc là 19,6%. 

Chủ yếu, nguyên nhân làm trẻ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng là do:

• Mẹ bị thiếu hụt vi chất trong thai kỳ dẫn đến kho trữ vi chất ban đầu trong cơ thể trẻ quá ít ỏi. 
• Chế độ ăn chủ yếu là thực vật, khiến con không nhận được đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết. 
• Trẻ mắc các bệnh về tiêu hóa gây ra tình trạng kém hấp thu các dưỡng chất.
• Yếu tố địa lý vùng miền.

Cách chính xác nhất để xác định tình trạng thiếu vi chất ở trẻ là thực hiện xét nghiệm vi chất. Tuy nhiên, mẹ vẫn có thể nhận biết bước đầu con bị thiếu hụt vi chất qua một số dấu hiệu như:

• Biếng ăn, chậm tăng cân và chiều cao.
• Tóc dễ gãy rụng. 
• Ngủ không ngon giấc, thường quấy khóc về đêm, ra mồ hôi trộm.
• Dễ mắc các bệnh vặt như cảm, viêm họng, tiêu chảy,...
• Da dẻ tái xanh với biểu hiện mệt mỏi.

Các vi chất cần thiết cho trẻ và liều lượng nên bổ sung 

Việc tìm hiểu một số vi chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ giúp mẹ có thêm kiến thức hữu ích để xây dựng nền tảng dinh dưỡng phù hợp cho con yêu. Lưu ý, liều lượng các vi chất nên bổ sung theo độ tuổi chỉ là thông tin tham khảo. Để biết chính xác trẻ nên bổ sung bao nhiêu, bố mẹ nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.

Sắt

Đầu tiên, phải kể đến vi chất Sắt có vai trò quan trọng trong quá trình cấu tạo hồng cầu, giúp hạn chế tình trạng thiếu máu ở trẻ dẫn đến chậm lớn, tập trung kém, dễ ngủ gật,... Ngoài ra, Sắt cũng tham gia vào hoạt động xây dựng cấu trúc não bộ, giúp trẻ thông minh hơn. 

Theo đó, nhu cầu Sắt ở trẻ theo từng độ tuổi như sau:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 2,8mg/ngày.
• Trẻ từ 6-11 tháng tuổi: 4,1mg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 4,1 mg/ngày.
• Trẻ từ 4-6 tuổi: 5,1 mg/ngày.
• Trẻ từ  7-9 tuổi: 5,6 mg/ngày.

> Tham khảo: Cách bổ sung sắt cho bé phòng ngừa thiếu máu mà mẹ nên biết

Canxi

Tiếp đến là vi chất Canxi giữ nhiệm vụ cấu tạo hệ xương răng chắc khỏe, giúp trẻ phát triển chiều cao tối đa. Thêm nữa, Canxi còn giúp truyền đạt thông tin hóa học giữa các tế bào, hỗ trợ đông máu,...

Tùy theo độ tuổi phát triển, mẹ bổ sung Canxi cho trẻ theo nhu cầu phù hợp:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 300 mg/ngày.
• Trẻ từ 6-11 tháng tuổi: 400 mg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 500 mg/ngày.
• Trẻ từ 4-6 tuổi: 600 mg/ngày.
• Trẻ từ  7-9 tuổi: 700 mg/ngày.

> Đừng bỏ lỡ: Top những thực phẩm giàu canxi mà mẹ cần bổ sung cho bé ngay

Kẽm

Khi bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ, mẹ không thể bỏ sót Kẽm. Vì dù cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ Kẽm, nhưng vi chất này rất cần thiết để hỗ trợ trẻ tăng trưởng chiều cao, cân nặng đạt chuẩn. Đồng thời hỗ trợ nâng cao sức miễn dịch, chống lại vi khuẩn gây bệnh. 

Nhu cầu Kẽm của trẻ ở từng độ tuổi như sau:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 2,8 mg/ngày.
• Trẻ từ 6-11 tháng tuổi: 4,1 mg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 4,1 mg/ngày.
• Trẻ từ 4-6 tuổi: 5,1 mg/ngày.
• Trẻ từ  7-9 tuổi: 5,6 mg/ngày.

Trẻ cần được đáp ứng nhu cầu Kẽm để bắt kịp đà tăng trưởng chiều cao và cân nặng đạt chuẩn.

> Bài viết có liên quan: Bổ sung kẽm cho trẻ như thế nào cho đúng cách?

Magiê

Magie là một trong những vi chất thiết yếu giữ vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất. Ngoài ra, Magie còn hỗ trợ kích hoạt vitamin D và Canxi cho trẻ hệ xương chắc khỏe.

Mẹ lưu ý nhu cầu Magie của trẻ theo từng độ tuổi cụ thể sau đây:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 36 mg/ngày.
• Trẻ từ 6-11 tháng tuổi: 54 mg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 65 mg/ngày.
• Trẻ từ 4-6 tuổi: 76 mg/ngày.
• Trẻ từ  7-9 tuổi: 100 mg/ngày.

Phospho

Phospho đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phát triển xương và răng. Đồng thời, loại vi chất này cũng góp mặt vào hoạt động co cơ, đông máu, hỗ trợ chức năng thận, thần kinh,... 

Mẹ cần đảm bảo trẻ được bổ sung Phospho đúng theo nhu cầu từng độ tuổi:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 90 mg/ngày.
• Trẻ từ 6-11 tháng tuổi: 275 mg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 460 mg/ngày.
• Trẻ từ 4-6 tuổi: 500 mg/ngày.
• Trẻ từ  7-9 tuổi: 500 mg/ngày.

I ốt

Nếu nhắc tới việc bổ sung vi chất cho trẻ thì chắc chắn không thể bỏ qua sự góp mặt của I ốt. Đây là vi chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tổng hợp hormon tuyến giáp giúp hình thành và phát triển hệ thành kinh trung ương từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Đây cũng là lý do mẹ cần đảm bảo bổ sung I ốt đủ 220 mcg/ngày khi mang thai và 290 mcg/ngày ở giai đoạn cho con bú. Đồng thời, mẹ cũng đừng quên với trẻ từ 6 tháng tuổi đến 7 tuổi được bổ sung lượng I ốt đầy đủ là 90 mcg/ngày.

Vitamin A

Vitamin A hỗ trợ quá trình hoàn thiện và phát triển thị lực của trẻ. Ngoài ra, vi chất này còn giúp xây dựng hệ xương, tăng sức đề kháng cho cơ thể để chống lại các bệnh nhiễm trùng. 

Theo đó, mẹ cần lưu ý nhu cầu vitamin A của trẻ ở từng độ tuổi để có lộ trình bổ sung phù hợp:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 375 mcg/ngày.
• Trẻ từ 6-11 tháng tuổi: 400 mcg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 400 mcg/ngày.
• Trẻ từ 4-6 tuổi: 450 mcg/ngày.
• Trẻ từ  7-9 tuổi: 500 mcg/ngày.

Với trẻ nhỏ đang trong quá trình tăng trưởng, lượng vitamin A cần được tăng cường đầy đủ để phát triển thị giác.

Vitamin K 

Vitamin K là vi chất hỗ trợ duy trì quá trình đông máu, tăng độ chắc khỏe cho xương; đồng thời hỗ trợ hoạt động trao đổi chất của cơ thể.

Nhu cầu vitamin K của trẻ thay đổi theo độ tuổi khác nhau, cụ thể:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 2 mcg/ngày.
• Trẻ từ 6-12 tháng tuổi: 2,5 mcg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 30 mcg/ngày.
• Trẻ từ 4-8 tuổi: 55 mcg/ngày.
• Trẻ từ  9-13 tuổi: 60 mcg/ngày.

Vitamin B12

Trong lộ trình bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ chắc chắn phải có vitamin B12. Đây là loại vitamin tham gia vào cơ chế sản xuất tế bào hồng cầu, cũng như hình thành và tổng hợp gen ADN. Không chỉ vậy, vitamin B12 còn giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu khiến cơ thể suy kiệt, mệt mỏi.

Tùy theo độ tuổi, mẹ cần bổ sung vitamin B12 cho trẻ theo liều lượng như sau:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 0,4 mcg/ngày.
• Trẻ từ 7-12 tháng tuổi: 0,5 mcg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 0,9 mcg/ngày.
• Trẻ từ 4-8 tuổi: 1,2 mcg/ngày.
• Trẻ từ 9-13 tuổi: 1,8 mcg/ngày.

Vitamin B1

Vitamin B1 là vi chất cần thiết giúp cơ thể trẻ điều tiết quá trình chuyển hóa đường. Cùng với công dụng cải thiện hoạt động tiêu hóa và kích thích cảm giác thèm ăn. Dù vậy, bổ sung vitamin B1 chỉ cần thiết với trường hợp trẻ quá biếng ăn, suy dinh dưỡng nặng hoặc có chế độ ăn uống không đủ chất và dinh dưỡng. Cụ thể, để cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin B1, cần bổ sung liều lượng 0.3 - 0.5 mg/ngày với trẻ sơ sinh và 0.5 - 1 mg/ngày với trẻ lớn hơn.

Vitamin C

Trong các vi chất cần thiết cho trẻ, vitamin C có vai trò bảo vệ tế bào tránh những tổn thương do các gốc tự do (hợp chất được hình thành khi cơ thể chuyển đổi thức ăn thành năng lượng) gây ra. Thêm nữa, vitamin C còn nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể, chống lại tác nhân gây bệnh.

Nhu cầu vitamin C của trẻ theo độ tuổi như sau:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 40 mg/ngày.
• Trẻ từ 7-12 tháng tuổi: 50 mg/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: 15 mg/ngày.
• Trẻ từ 4-8 tuổi: 25  mg/ngày.
• Trẻ từ 9-13 tuổi: 45 mg/ngày.

> Có thể bạn quan tâm: Cách bổ sung vitamin C cho bé và những sai lầm cần tránh

Vitamin D

Vitamin D giữ chức năng quan trọng giúp tạo xương chắc khỏe, đồng thời tăng cường khả năng tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất. Ngoài ra, vi chất này cũng giúp bảo vệ hệ hô hấp và hỗ trợ phòng ngừa một số bệnh như sỏi thận, ung thư trực tràng,...

Lượng vitamin D trẻ cần hấp thụ mỗi ngày theo từng độ tuổi như sau:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Không vượt quá 1000 IU/ngày.
• Trẻ từ 6-12 tháng tuổi: Không vượt quá 1500 IU/ngày.
• Trẻ từ 1-3 tuổi: Không vượt quá 2500 IU/ngày.
• Trẻ từ 4-8 tuổi: Không vượt quá 3000 IU/ngày.
• Trẻ trên 8 tuổi: Không vượt quá 4000 IU/ngày.

Mẹ có thể bổ sung vitamin D cho con từ sữa và các chế phẩm từ sữa.

Các cách bổ sung vi chất cho trẻ hiệu quả 

Có thể thấy các vi chất đóng vai trò quan trọng với sự phát triển của trẻ. Vì thế, mẹ nên lưu ý và tham khảo bác sĩ về lộ trình bổ sung vi chất đầy đủ cho con. 

Dưới đây là một vài cách bổ sung các loại vi chất cho trẻ mà phụ huynh có thể tham khảo:

Bổ sung vi chất cho trẻ qua sữa mẹ / sữa công thức

Điều quan trọng đầu tiên mẹ cần nhớ là đảm bảo cho trẻ uống đủ sữa mỗi ngày theo nhu cầu. Ngoài ra, cần lưu ý: 

• Với trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc một phần, mẹ nên chú ý ăn uống đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất (chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất), đa dạng thực phẩm để tạo nguồn sữa chất lượng. Đồng thời trẻ cần bổ sung vitamin D, sắt lỏng theo hướng dẫn y tế. 
• Với trẻ uống sữa công thức, mẹ nên chọn dòng sữa có hệ dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng các dưỡng chất thiết yếu, để giúp trẻ nhận đủ dưỡng chất từ những năm đầu đời.

Qua những chia sẻ từ các mẹ nuôi con thông thái hiện nay, sữa dê Kabrita là lựa chọn hàng đầu giúp trẻ phát triển toàn diện từ tầm vóc đến trí tuệ. Sữa cung cấp hàm lượng lớn Kẽm, Canxi, Magie, Phospho, Sắt, vitamin A, vitamin D,... cùng các loại vitamin và khoáng chất khác, đáp ứng nhu cầu phát triển về thể chất và trí tuệ của bé yêu, giúp con khôn lớn khỏe mạnh từng ngày.

Không chỉ vậy, sữa dê Kabrita còn nổi trội với đặc tính dịu mát, phù hợp với hệ tiêu hóa còn yếu ớt của trẻ. Thay vì chứa đạm A1 β-casein gây ra các vấn đề tiêu hóa, sữa dê Kabrita chỉ chứa đạm sữa quý A2 β-casein với nồng độ αs1-casein thấp tạo ra các mảng sữa đông mềm giúp bé yêu tiêu hóa tốt và dễ dàng tiếp nhận các dưỡng chất. Ngoài ra, công thức sữa còn được bổ sung dồi dào dưỡng chất Oligosaccharides và Nucleotide hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh, giúp đường ruột hoạt động ổn định. 

Thêm nữa, công thức cải tiến của sữa dê Kabrita còn bổ sung chất xơ GOS và Beta-palmitate hỗ trợ xây dựng “đội quân” lợi khuẩn đường ruột, chống lại sự xâm nhập của các mầm bệnh.

Sữa dê Kabrita mang đến nguồn dinh dưỡng khoa học, êm dịu với hệ tiêu hóa, đồng hành cùng trẻ phát triển khỏe mạnh.

Nhiều mẹ còn rất yên tâm tin chọn sữa dê Kabrita - nhập khẩu chính hãng từ Hà Lan cho bé yêu bởi hương vị sữa thơm béo, rất dễ uống. Các mẹ có thể tìm mua sữa dê Kabrita chính hãng tại website https://www.kabrita.vn hoặc tại các hệ thống siêu thị như: ConCung, Bibomart, Kidsplaza, Bé Bụ Bẫm, Babymall & Care, BebéCare trên toàn quốc.

Bổ sung đa dạng các nhóm thực phẩm trong bữa ăn

Trẻ cần có chế độ ăn uống đa dạng các thực phẩm, trong đó đảm bảo cân đối 4 nhóm thực phẩm quan trọng như:

• Nhóm thực phẩm giàu chất đạm như: thịt, cá, đậu, lạc, vừng,...
• Nhóm thực phẩm giàu chất béo bao gồm: đậu phụ, đỗ tương, lạc,...
• Nhóm thực phẩm giàu tinh bột có: gạo, ngô, khoai,...
• Nhóm thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: các loại rau xanh, cà rốt, chuối, bắp cải,...

Ngoài ra, mẹ cần ưu tiên bổ sung dưỡng chất trẻ thiếu hụt. Chẳng hạn như với trẻ thiếu Canxi, mẹ nên cho con uống sữa, sử dụng các chế phẩm từ sữa (phô mai, sữa chua,...), ăn hải sản,... 

Sử dụng thực phẩm chứa vi chất dinh dưỡng 

Cho trẻ sử dụng các loại thực phẩm chứa vi chất dinh dưỡng như muối, nước mắm… cũng được nhiều bố mẹ áp dụng. Ví dụ, mẹ có thể bổ sung i ốt thông qua việc cho con ăn các thức ăn được chế biến có dùng đến muối i ốt. Lưu ý, bố mẹ cần quan tâm liều lượng các loại gia vị khi bổ sung cho trẻ, tránh quá nhiều vì sẽ gây hại cho sức khỏe của con.

Sử dụng thuốc hoặc thực phẩm tổng hợp

Giải pháp sử dụng thuốc hoặc thực phẩm tổng hợp chỉ áp dụng trong trường hợp trẻ bị thiếu hụt vi chất nghiêm trọng. Lúc này, trẻ cần được thăm khám và nhận tư vấn của bác sĩ, dược sĩ để có cách khắc phục an toàn và phù hợp. Vì nếu bổ sung sai loại vi chất trẻ đang thiếu thì sức khỏe không được cải thiện mà còn gây dư thừa vi chất trong cơ thể, dẫn đến tình trạng không thể đào thải ra ngoài và khiến con bị ngộ độc.

Bổ sung vi chất thường xuyên cho trẻ có sao không? 

Việc bổ sung quá liều vi chất dẫn đến nhiều tác hại cho sức khỏe của bé. Chẳng hạn như, lượng vitamin A trong cơ thể quá nhiều có thể gây ngộ độc, rối loạn thần kinh, ảnh hưởng đến quá trình phát triển hệ xương. Ngoài ra, bổ sung quá liều lượng vitamin D khiến trẻ chán ăn, sụt cân, mất nước, huyết áp cao,...

Lưu ý gì khi bổ sung đa vi chất cho trẻ em 

Khi bổ sung các vi chất cần thiết cho trẻ, mẹ cần lưu ý:

• Lộ trình bổ sung vi chất cho bé phải theo đúng chỉ định của bác sĩ.
• Liều lượng bổ sung vi chất phải thấp hơn nhu cầu hằng ngày. Trường hợp trẻ đang mắc bệnh thì cần liều lượng cao hơn theo chỉ dẫn của bác sĩ. 

Khi bổ sung các loại khoáng chất và vitamin cho bé, mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn với sức khỏe của con.

Với những chia sẻ trên đây, chắc hẳn bố mẹ đã nắm khái quát những cách bổ sung vi chất cho trẻ. Để cho con nền tảng dinh dưỡng đầy đủ, tạo điều kiện cho con phát triển khỏe mạnh, bố mẹ nên bổ sung thực phẩm đa dạng, kết hợp cho trẻ uống sữa dê Kabrita cung cấp nguồn dưỡng chất phong phú, dễ tiêu hóa nhé!

> Xem thêm:

• Bổ sung lợi khuẩn cho bé sao cho đúng cách?
• Tổng hợp những thực phẩm ăn dặm cho bé tăng cân khỏe mạnh
• Trẻ biếng ăn nên bổ sung gì để con ăn ngon và khỏe mạnh?